تحلیل انتقادی گفتمان «مقامات» مشایخ صوفیه
Authors
Abstract:
شرححالنویسی عرفانی، به طور کل، و «مقاماتنویسی»، نگارش شرح حال یکی از اولیا و مشایخ صوفیه، به طور خاص، نقش ویژهای در گذشتۀ فرهنگی و اجتماعی ایرانیان داشته و در ذهن و زبانِ بهترین شاعران و نویسندگان فارسی‌زبان، پس از قرن پنجم، تأثیر عمدهای به جای گذاشته است، بنابراین، یکی از ژانرهای مهم تاریخ ادبیات عرفانی به شمار میرود؛ گرچه، با همۀ ارزش و اهمیتش، چنان‌که باید شکافته و شناخته نشده است. پژوهش حاضر تلاشی است برای بررسی زبان و گفتمان دو متن از این نوع و مقایسة تفاوتها و تغییراتی که در جریان تحولات نهاد تصوف در زبانِ این گونه متون بروز و ظهور یافته است. متن نخست، سیرت ابن خفیف (د 371 ق)، که به دست ابوالحسن دیلمی و در نیمة دوم قرن چهارم تألیف شده، از قدیمترین مقاماتِ مشایخ صوفیه است و مقامات ژنده‌پیل، کهنترین و گسترده‌‌ترین شرح حال احمد جام (د 536 ق)، آخرین نمونه از مقاماتِ عرفانی است که از قرن ششم (تا زمان حملة مغول) در دست داریم. روش تحقیق در این پژوهش روش کیفی است، اما در فرایند تحقیق، هر جا لازم بود، از دادههای کمّی استفاده شد. در پژوهش حاضر، دادهها و اطلاعات (حکایات مندرج در مقامات) بر اساس مبانی روششناسی فرکلاف در سه سطح، «توصیف»، «تفسیر»، و «تبیین»، تحلیل شده است.
similar resources
تحلیل گفتمان انتقادی دو مناظرۀ دورۀ صفوی در رد و دفاع صوفیه
چکیده: کتابهای ردیه و دفاعیۀ تصوف در زمرۀ متون عرفانی هستند که به نقد تصوف میپردازند. دو اثر اصول فصولالتوضیح و مناظرۀ تمثیلی پند اهل دانش و هوش از زبان گربه و موش که مبنای این پژوهش قرار گرفته است، جامع جدال علما و متصوفه در رد یا پذیرش نگرۀ صوفیانه در دوران حکومت صفوی است. از طریق تحلیل گفتمان انتقادیِ این آثار موضع فقها در برابر صوفیان و همچنین مواضع دفاعیهنویسان در جانبداری از صوفیه روشن...
full textتحلیل انتقادی گفتمان چانه زنی
تحلیل گفتمان به بررسی تأثیر روابط انسانی، جنسیتی، فرهنگی و ارزشهای اجتماعی بر گفتمان میپردازد و چگونگی نمایش این روابط در متن را مطالعه میکند. در این راستا، این پژوهش در بررسی پدیده اجتماعی چانهزنی از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی با توجه به فرآیند کنترل ذهن مخاطب بهره میگیرد. به باور فوکو، قدرت محدود به ساختار تعاملی از پیش تعیین‌شده‌ای نیست و مشارکان کلام بهواسطه ماهیت غیرقطعی قدرت، در گف...
full textتحلیل گفتمان انتقادی لامیۀ العرب
گفتمان انتقادی، کارکرد زبان در جامعه و سیاست را بررسی میکند و معتقد است که عواملی همچون بافت تاریخی، روابط قدرت و سلطه، نهادهای اجتماعی و فرهنگی و ایدئولوژیکی، متن یا صورت زبانی و معانی جدید را به وجود می‌آورند. و گفتمان را می‌سازند. و در این رویکرد، زبان آینه ی شفافی نیست که حقایق را بنمایاند؛ بلکه شیشهی ماتی است که حقایق را تحریف میکند. بنابراین در این مقاله، سعی بر آن است تا ب...
full textتاریخ مشایخ صوفیه در بیاض و سواد سیرجانی
خواجه ابوالحسن علیبن حسن سیرجانی از بزرگان صوفیه قرن پنجم هجری است. وی شیخ کرمان بوده و در آنجا داروخانه و اوقاف و مریدان بسیار داشته و مورد تکریم بزرگان صوفیه از قبیل ابوسعیــد ابوالخیر، خواجه عبدالله انصاری و هجویری قرار گرفته است. او که اهل سیر و سیاحت بوده در سیرجــان درگذشته و آرامگاهش تاکنون باقی و زیــارتگاه است. کتاب بیاض و سواد خواجه علی حسن که تاکنون بــه صورت نسخ خطی مانده است، در ح...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 4
pages 73- 97
publication date 2015-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023